Zbulohet pllaka mijëvjeçare ku e hedh poshtë teorinë se trigonometria është zbuluar nga grekët (Foto/Video)

Pllaka balte prej 3.700 vjetësh e vjetër ishte përdorur nga babilonasit e lashtë për të llogaritur se si të ndërtonin pallate, tempuj dhe kanale.

Matematikanët tani besojnë se ky artefakt i njohur edhe si Plimpton 322, dëshmon se mbretëria babilonase i mundi grekët sa i përket çështjes së trigonometrisë – studimin e trekëndëshave dhe këndeve të tyre – prej së paku 1000 vjetësh.

Duket se qytetërimi mbresëlënës i babilonisë gjithashtu shpiku qasjen e tyre unike ndaj probelmeve që ende mund të jenë të dobishme sot në fusha si survejimi dhe grafikat kompjuterike, raportoi “The Sun”, transmeton Periskopi.

Kjo pllakë u zbulua në fillim të viteve 1900 në atë që sot është Iraku jugor nga arkeologu, diplomati dhe tregtari i antikave Edgar Banks, personi mbi të cilin u bazua personazhi i imagjinar Indiana Jones.

Bankat po gjuanin për Arkën e Bekuar të Besëlidhjes, që mendohet se u sollën në Jerusalem nga mbreti David në rreth 1000 pes, por u zhdukën kur qyteti u shkatërrua nga babilonasit në vitin 587 para erës sonë, duke shkaktuar shumë teori për fatin e saj.

Për dekada matematikanët janë përpiqur të deshifrojnë katër kolona dhe 15 rreshta numrash të shkruar sipas llojit të shkrimit kuneiform në këtë pllakë të veçantë.

Ata tani besojnë se tableta tregon tryezën trigonometrike më të vjetër dhe më të saktë në botë.

Dr. Daniel Mansfield, nga Shkolla e Matematikës dhe Statistikave në Universitetin e Uellsit të Jugut, tha: “Hulumtimi ynë zbulon se Plimpton 322 përshkruan format e trekëndëshit kënddrejtë duke përdorur një lloj të ri të trigonometrisë bazuar në përpjestim dhe jo në kënde apo në rreth”.

“Është një punë interesante matematikore që demonstron gjeninë e padyshimtë”, tha Mansfield.

Astronomu grek Hipparchusi, i cili jetonte rreth vitit 120 para Krishtit, është konsideruar prej kohësh si babai i trigonometrisë.

“Tabela e akordave” e tij në një rreth konsiderohet të jetë tabela trigonometrike më e vjetër, por pllaka “Plimpton 322” e ka rrëzuar atë për sa i përket vjetërsisë.

“Me Plimpton 322 ne shohim një trigonometri më të thjeshtë dhe më të saktë që ka avantazhe të qarta mbi tonat”, tha Bashkë-autori i studimit Dr. Norman Ëildberger.

Hipparku grek i lashtë është quajtur “babai i trigonometrisë” dhe besohet gjerësisht se ka krijuar tabelën e parë trigonometrike, por me deshifrimin e kësaj pllake hudhet poshtë primati i krijimtarisë së tij./Periskopi/