“Washington Post”: Si shqiptarët po udhëheqin trafikun ndërkombëtar të kokαinës

“Një bum global në trafikun e kokαinës po sfidon përpjekjet prej dekadash kundër drogës” – është titulli i një shkrimi mjaft të gjatë të të përditshmes amerikane “Washington Post”. Një pjesë të madhe të shkrimit që lapsi.al e sjell më poshtë të plotë e zë roli i grupeve shqiptare dhe në mënyrë të veçantë ai i një emri të vetëm, Dritan Rexhepit. Në shkrim thuhet se tregtia e kokainës është shumë më e madhe dhe më e larmishme gjeografikisht se në çdo moment të historisë, pasi trafikantët shqiptarë kanë zgjeruar tregun e drogës në Evropë.

Guayaquil, Ekuador – “Zoti i drogës” i kishte shpëtuar tashmë ligjit në tre vende dhe po planifikoi ta bënte përsëri. Në më pak se një dekadë, Dritan Rexhepi kishte ndërtuar një rrjet trafiku që niste nga fushat e Kolumbisë, në portet e Ekuadorit dhe më pas në rrugët e Evropës, thonë hetuesit italianë dhe latinoamerikanë, duke bërë që ai të rivalizonte kartelet e fuqishme të Meksikës. Marka e tij, e gdhendur në pakot e kokainës ishte “Bello” – e bukur.

Ngritja e shqiptarit nga një person i armatosur në vendin e tij, në mbret transatlantik është pjesë e një shpërthimi global në industrinë e kokainës, një tregti që është shumë më e madhe dhe më e larmishme gjeografikisht se në çdo moment të historisë. Amerika e Jugut tani prodhon më shumë se dy herë më shumë kokainë sesa një dekadë më parë.

Kultivimi i “kokës” në Kolumbi, origjina e shumicës së kokainës në botë, është trefishuar, sipas shifrave të SHBA-së. Sipërfaqja e tokës së përdorur për rritur përbërësin bazë të drogës është më shumë se 5 herë më madhe se sa ishte kur zotëria famëkeq i drogës Pablo Escobar u vra në vitin 1993.

Dhe prodhimi vazhdon të rritet. Një rekord prej 2757 tonë kokainë u prodhua në të gjithë botën në vitin 2022, një rritje prej 20% krahasuar me vitin 2021, sipas raportit më të fundit global të Zyrës së OKB-së për Drogën dhe Krimin.

“Po shkon lart e më lart” – thotë Thomas Pietschmann, një oficer në UNODC. “Disa vite më parë, njerëzit thoshin se e ardhmja është droga sintetike… Tani për tani, është ende kokaina.”

Për dekada, konsumatorët e kokainës ishin kryesisht amerikanët dhe ndalimi i saj ishte një prioritet i qeverisë amerikane. Por pavarësisht dhjetëra miliarda dollarëve të shpenzuara në luftën e SHBA-së kundër drogës në Amerikën Latine, industria jo vetëm që është rritur, por është globalizuar, me rrugë të reja, tregje të reja dhe sipërmarrje të reja kriminale.

Pothuajse secili nga kombet kontinentale të Amerikës Latine është bërë një prodhues ose lëvizës kryesor i drogës, me Ekuadorin që tani është një nga pikat më të rëndësishme të tranzitit të kokainës në botë. Kërkesa po rritet në Evropë, e cila po rivalizon Shtetet e Bashkuara si destinacioni kryesor i kokainës në botë. Konfiskimet e kokainës në vendet e BE-së u rritën pesëfish nga 2011 në 2021 dhe tejkaluan ato në Shtetet e Bashkuara në 2022. Teksa Shtetet e Bashkuara mbeten një treg i madh, përdorimi i kokainës ka rënë me rreth 20% nga viti 2006, sipas UNODC.

Grupet kriminale ballkanike, italiane, turke dhe ruse janë përfshirë të gjitha në Amerikën Latine për të marrë një pjesë të tregut. Pak kanë arritur të futen në trafikun e kokainës, ashtu si rrjetet kriminale shqiptare, thonë hetuesit dhe analistët.

“Ne e dimë se nuk ka vetëm një kanal për kokainën” – thotë Marco Martino, një zyrtar i lartë i policisë italiane i ngarkuar me koordinimin e operacioneve kundër narkotikëve. Por “shqiptarët”, thotë ai, “janë më të mirët dhe më të mëdhenjtë”.

Teksa prodhimi i kokainës po shpërthente, thonë hetuesit, rrjetet kriminale shqiptare shfrytëzuan mundësinë që ajo ofronte. Ata ishin vendimtarë për dërgimin e drogës në Evropë dhe nxitjen e konsumit në të gjithë kontinentin.

Rexhepi, 44 vjeç, ndërtoi pjesën më të madhe të perandorisë së tij nga një qeli burgu ekuadorian, duke nxitur lidhjet me bandat e Amerikës Latine dhe duke e kthyer bllokun e qelisë së tij në një suitë ekzekutive. Një avokat që e përfaqëson atë në Shqipëri nuk pranoi të bënte komente. Gjatë një apelimi në vitin 2015, Rexhepi mohoi çdo përfshirje të tij në trafikun e drogës, “qoftë si autor, bashkëpunëtor apo ndihmës”. Por në vitin 2021, Italia kërkoi ekstradimin e tij, duke paralajmëruar autoritetet në Ekuador në një letër nga ambasada e saj në Quito se Rexhepi ishte “udhëheqësi i padiskutueshëm” i një rrjeti shqiptar të trafikut të drogës me shtrirje globale dhe akses në “sasi të pafundme kokaine”.
Shfaqja e Rexhepit si një ndërmjetës i frikshëm pushteti brenda një burgu federal në provincën Cotopaxi ishte simptomatike e rënies së kontrollit të qeverisë në Ekuador. Por edhe pse autoritetet në Romë kërkonin ta burgosnin për trafik droge, ai vendosi se ishte koha të lëvizte sërish.

Një gjykatës vendas, duke përmendur një nevojë mjekësore, urdhëroi që ai të mbahej në arrest shtëpie në një lagje të pasur në qytetin port të Guayaquil në gusht 2021, sipas zyrtarëve ekuadorianë.

Më pas, siç edhe pritej, Rexhepi u zhduk.

Ky hetim mbi zgjerimin global të biznesit të kokainës dhe rritjen e trafikantëve shqiptarë të drogës bazohet në intervista me më shumë se dy duzina zyrtarësh aktualë dhe ish-zyrtarësh në Ekuador, Kolumbi, Evropë dhe Shtetet e Bashkuara, anëtarë të bandave në Ekuador dhe mijëra faqe dokumentesh të gjykatave nga Ekuadori, Shqipëria dhe Italia. Ai zbulon sesi rrjetet kriminale të udhëhequra nga shqiptarët depërtuan në porte, gjyqësor, sistemin e burgjeve dhe forcat e sigurisë së Ekuadorit për të fituar kontrollin e pjesëve kyçe të zinxhirit të furnizimit të kokainës dhe për të shkaktuar një përmbytje të drogës në Evropë, një treg kokaine prej më shumë se 12 miliardë dollarësh në vit, sipas Agjencisë Kundër Drogës në BE.

“Me këto fitime, këto organizata arritën të hyjnë në të gjitha institucionet publike dhe private, duke korruptuar çdo strukturë” – thotë në një intervistë ish-drejtori i Ekuadorit kundër narkotikëve, gjenerali Willian Villarroel.

Sipërmarrës të trafikut të drogës nga Shqipëria, një vend me vetëm rreth 2.8 milionë njerëz, kanë filluar të rivalizojnë kartelet më të fuqishme në botë duke punuar me ta, jo kundër tyre, duke transformuar mënyrën se si drejtohet trafiku. Rrjetet e reja, thonë hetuesit, janë shpesh koalicione kriminale të grupeve të ndryshme dhe të pavarura dhe jo kartele hierarkike dhe rivale të dhunshme.

LEXO EDHE: Profili nga Wall Street Journal/ Një narcos shqiptar si Dritan Rexhepi

Europol është në dijeni të dhjetëra klaneve “shqipfolëse” apo rrjeteve të organizuara kriminale që veprojnë aktualisht në Evropë, tha në një intervistë Robert Fay, kreu i njësisë kundër drogës në Europol.

“Nuk ka të bëjë me sa njerëz ke” – thotë Fatjona Mejdini, një gazetare shqiptare në Iniciativën Globale kundër Krimit të Organizuar Transnacional. “Ka të bëjë me aleancat e duhura që mund të krijosh.”

Nga qelia e burgut në Ekuador, Rexhepi hapi rrugën. Ai u miqësua me drejtuesit e bandës më të fuqishme të Ekuadorit, “Los Choneros”, të cilët ndërkohë punonin për kartelin “Sinaloa” të Meksikës, sipas një prej anëtarëve themelues të bandës, i cili, si disa të tjerë të intervistuar për këtë artikull, foli në kushte anonimiteti për shkak të shqetësimit për sigurinë.

Kjo çoi në partneritete strategjike si me trafikantët e Amerikës së Jugut, ashtu edhe me krerët e bandave në të gjithë Evropën. Qëllimi i tij ishte i thjeshtë, thonë hetuesit dhe gazetarët: të shesë sa më shumë kokainë me fitim të bollshëm për të gjitha palët që janë në marrëveshje.

“Rexhepi është pionieri”, – thotë Mejdini.

Prodhimi në rritje i kokainës

Shpërthimi në prodhimin e kokainës mund të shihet tek çmobilizimi i grupit më të madh rebel majtist të Kolumbisë, Forcat e Armatosura Revolucionare të Kolumbisë (FARC). Një marrëveshje historike paqeje me qeverinë e vendit në vitin 2016 i dha fund konfliktit civil më të gjatë në hemisferë, një konflikt në të cilin Shtetet e Bashkuara luajtën një rol kritik.

Që nga fillimi i planit kundër narkotikëve dhe sigurisë të njohur si “Plani i Kolumbisë” në vitin 2000, Shtetet e Bashkuara kanë dërguar rreth 14 miliardë dollarë fonde në Kolumbi, ku të paktën 60% e tyre kanë shkuar për ushtrinë dhe policinë. Plani u fokusua kryesisht në luftimin e prodhimit dhe eksportit të kokainës në vend, të cilin FARC e kontrollonte, duke përdorur të ardhurat për të financuar kryengritjen dhe për të siguruar territorin e saj.

Kur guerilët hodhën armët, shpërndarja e grupeve më të vogla të armatosura, të shtyrë nga fitimi dhe jo nga ideologjia përfshiu zonat e prodhimit të “kokës”.

Këta trafikantë droge “nuk kanë më interesa politike”, thotë Leonardo Correa, kreu i misionit të UNODC në Kolumbi. “Ajo që ata duan është të nxjerrin drogën sa më shpejt që të jetë e mundur, për të fituar sa më shumë para.”

Në vend që të sigurojnë gjethe koke nga fushat në qendër të vendit, prodhuesit e kokainës në Kolumbi kanë krijuar “enklava” pranë kufijve dhe brigjeve të vendit, për të eksportuar më lehtë drogën. Këto enklava u bënë një “dyqan me një ndalesë” për një proces që më parë ishte shpërndarë. Tashmë, kultivimi, nxjerrja dhe rafinimi i drogës ndodhte i gjithi në të njëjtën zonë përpara se të zhvendosej përtej kufijve aty pranë. 3 nga 4 enklavat më produktive kufizohen me Ekuadorin.

Madje prodhuesit përmirësuan edhe vetë bimën, duke krijuar kultura hibride jashtëzakonisht produktive që nxjerrin më shumë alkaloide nga e njëjta sasi gjethesh. Qeveria e Gustavo Petro, presidenti i parë majtist i Kolumbisë dhe një kundërshtar i ashpër i “luftës kundër drogës” të udhëhequr nga SHBA, është zotuar të çmontojë vetë rrjetet e trafikut të drogës, por ai e zhvendosi fokusin e tij larg çrrënjosjes së të korrave të kokës.

Analistët thonë se kjo vetëm që ka nxitur më tej kultivimin, por edhe mund të marrë kritika të ashpra nga administrata e ardhshme e Trump.

Sasia e tokës së përdorur për të mbjellë koka në Kolumbi u rrit me 10% në vitin 2023, por produktiviteti i kësaj toke shpërtheu. Prodhimi i kokainës u rrit me 53%, sipas UNODC. Si rezultat, këto enklava, që përbëjnë 14% të territorit kolumbian, prodhojnë rreth 40% të kokas së vendit, sipas UNODC. Kjo ka bërë që zona të tjera të vendit të përballen me vështirësi për të shitur të korrat e tyre të kokas.

Teksa grupet kriminale kolumbiane industrializuan sistemet e tyre, mafiet evropiane ofruan perspektivën e rrugëve të reja për të shmangur patrullimet e intensifikuara të SHBA-së përgjatë bregdetit të Kolumbisë. Kokaina filloi të lëvizte në sasi gjithnjë e më të mëdha nëpër vende, duke përfshirë Ekuadorin, Kosta Rikën dhe Paraguajin dhe në anijet e destinuara për në Evropë.

Në Ekuador, një vend që nuk prodhon kokainë, autoritetet kapën më shumë drogë në vitin 2023 sesa konfiskimet totale të Perusë dhe Bolivisë, vendet e dyta dhe të treta më të mëdha të prodhimit të saj. Këtë vit, deri në mes të dhjetorit, Ekuadori ka kapur 251 tonë kokainë, nga 197 tonë që ishin vitin e kaluar. Më shumë se 81 tonë ishin të destinuar për në Evropë, krahasuar me vetëm rreth 18 tonë që ishin të destinuara për Shtetet e Bashkuara dhe Meksikë.

Për vetëm 1 kilogram kokainë, me vlerë rreth 2000 dollarë në Kolumbi, trafikantët e drogës mund të fitonin 25 000 dollarë duke e kontrabanduar në Shtetet e Bashkuara, por kjo arrinte në 31 500 dollarë nëse arrinte në Evropë, sipas zyrtarëve të OKB-së dhe BE-së.
Në vitin 2022, për të gjashtin vit radhazi, shtetet e BE raportuan një numër rekord të konfiskimeve të kokainës, me Belgjikën, Spanjën dhe Holandën që regjistruan më shumë. Pothuajse 70% e këtyre konfiskimeve të drogës ishin nga anijet me kontejnerë që mbërritën nga Amerika Latine.

Një pikë e rëndësishme tranziti

Ishte një nga konfiskimet e vetme më të mëdha të kokainës në botë që shënoi rekord, por autoritetet e gjetën atë rastësisht.

Në fund të janarit, oficerët ushtarakë ekuadorianë po gjurmonin një sasi armësh dhe eksplozivësh të fshehur në një fermë derrash në provincën Los Rios. Në vend të kësaj, në një bodrum nëntokësor, ata gjetën 22 000 pako me kokainë, 22 tonë në total, një ngarkesë që u vlerësua në më shumë se 660 milionë dollarë në tregun evropian. Pakot kishin etiketa me logot e linjave ajrore: Iberia, KLM, Katar, Jet2.

Sipas zyrtarëve të inteligjencës dhe dosjeve të gjykatave ekuadoriane, depoja i përkiste një grupi kriminal shqiptar.

Për një qeveri ekuadoriane që pothuajse ishte shembur për shkak të dhunës së drogës, ajo u përshëndet si një goditje e madhe për tregtinë e kokainës në vend. Ai gjithashtu konfirmoi rolin global të Ekuadorit si një pikë kyçe tranziti dhe qendër logjistike për trafikantët më të fuqishëm të drogës në botë.

I vendosur mes vendeve prodhuese të kokainës, Kolumbia dhe Peruja, Ekuadori u bë një vend ideal për trafikantët, thonë hetuesit. Ajo kishte mbikëqyrje të kufizuar bregdetare, institucione të brishta që ishin të korruptueshme, politika të buta vizash që lejonin qëndrimin afatgjatë për të huajt dhe një grup të fortë bandash vendase të etur për t’u bashkuar me grupet evropiane për të transportuar drogë.

Vendi gjithashtu krenohej me një industri në lulëzim të anijeve. Ekuadori është eksportuesi kryesor i bananeve në Evropë dhe një marrëveshje e tregtisë së lirë me BE-në bëri që eksportet e bananeve të rriten me 40% nga viti 2017, sipas shifrave të BE-së. Biznesi i transportit të bananeve, që përbën më shumë se dy të tretat e eksporteve që dalin nga Ekuadori, siguroi një formë ideale tranziti, thanë hetuesit.

Sipas autoriteteve ekuadoriane, në vitin 2023, rreth gjysma e kokainës së kapur në kontejnerë në Ekuador përpara nisjes për në Evropë, ishte gjetur në dërgesat e bananeve.
Sekuestrimi i janarit në fermën e derrave ilustroi gjithashtu modelin shqiptar të trafikimit, thanë zyrtarët e inteligjencës, me bashkëpunëtorë të palëve të treta të kontraktuar për çdo hallkë në zinxhirin e furnizimit të kokainës.

Grupet e armatosura kolumbiane merren me prodhimin dhe transportin përtej kufirit ndërsa bandat ekuadoriane e marrin atë nga atje. Për të lëvizur 22 tonët e kokainës, për shembull, ishte bandë, “Los Lobos” që e transportoi drogën në bodrumin e nëndheshëm, sipas një zyrtari të inteligjencës që kishte njohuri për rastin. Një tjetër bandë, “Los Choneros” kishte për detyrë të ruante drogën, ndërsa një i tretë, “Los Lagartos” duhej të lëvizte drogën në port. Në fund rrjeti “Los Chone Killers” duhej të sigurohej që ajo të fshihej në një anije me kontejnerë.

“Artisti i arratisjeve”

Rexhepi mbërriti në Ekuador rreth vitit 2011, pjesë e një vale shqiptarësh, shumë prej të cilëve kishin lidhje të thella me grupet kriminale në Evropë, thanë hetuesit. Ekuadori kishte filluar të shfaqej si një qendër tranziti në tregtinë e kokainës, rezidenca ishte relativisht e lehtë për t’u marrë dhe kishte pak vështirësi për të huajt në blerjen e pronave dhe krijimin e kompanive, thanë zyrtarët ekuadorianë.

Rexhepi, i cili kishte shumë identitete të rreme, u shfaq si një biznesmen grek, thanë hetuesit.

Djali i fermerëve të rrushit në Velcë, një fshat malor shqiptar, Rexhepi u rrit kur skemat piramidale në fund të viteve 1990 shkaktuan kolaps shkatërrues ekonomik në Shqipëri. Depot ushtarake u plaçkitën, duke çuar në ngritjen e bandave kriminale që e ktheu një pjesë të vendit në paligjshmëri.

“Të gjithë kishin armë në fshat” – thotë xhaxhai i Rexhepit, Arben Jaupaj, 64 vjeç, i cili drejton një lokal në Velce. “Si të rriturit dhe fëmijët.”

Rexhepi u ngrit shpejt në radhët e një rrjeti me ambicie ndërkombëtar, thanë zyrtarët shqiptarë. Ai u arrestua në vitin 2006 pasi në fund të viteve 1990 vrau një oficer policie dhe një kalimtar të rastit. Një akt që e ktheu Rexhepin në një emër të njohur në Shqipëri, por ai u arratis që ditën e arrestimit nga një komisariat në qytetin bregdetar të Durrësit, thjesht duke hapur derën që kishte mbetur gabimisht hapur në dhomën e marrjes në pyetje në bodrum. Ai doli jashtë, duke u thënë oficerëve të policisë që hasi se hetimet e tij kishin përfunduar.

“Ai shihej si i zgjuar, i guximshëm dhe i gatshëm për të marrë rreziqe”, – tha një zyrtar shqiptar i zbatimit të ligjit, i cili foli në kushte anonimiteti sepse nuk ishte i autorizuar të fliste publikisht.

Në vitet që pasuan, Rexhepi u bë një nga kriminelët më të kërkuar të Evropës, i ndjekur nga një vend në tjetrin. Ai u arrestua për akuzën e trafikut të drogës në Holandë dhe u ekstradua në Itali, ku u dënua me 13 vite burg. Në vitin 2011, ai dhe dy shqiptarë të tjerë ikën nga një burg në afërsi të Milanos pasi përdorën sharra kontrabandë për të prerë hekurat dhe zbritën nga dritarja me një litar të improvizuar të bërë nga çarçafë të lidhur. Muaj më vonë, ai u arrestua në Spanjë, por u ekstradua në Belgjikë, ku kërkohej për rolin e tij në një grabitje të dhunshme vite më parë, por burgu belg i sigurisë së ulët nuk i përshtatej Rexhepit. Edhe një herë, ai u arratis, këtë herë duke u ngjitur në një mur të burgut.

Por qëndrimi në Evropë po bëhej gjithnjë e më i paqëndrueshëm për shkak të rrezikut të një arrestimi tjetër ndaj Rexhepi iku në Ekuador.

Sipas prokurorëve italianë, Rexhepi e ndërtoi rrjetin e tij duke shfrytëzuar kompanitë e para legjitime. Ai filloi të krijojë lidhje me bizneset ekuadoriane që do ta ndihmonin të ndërtonte operacionet e tij të kontrabandës dhe të pastronte paratë. Një nga bashkëpunëtorët e tij, një zëvendëskonsull diplomatik shqiptar në Ekuador, kishte pjesë të mëdha në kompanitë e ushqimit dhe kanabisit, sipas të dhënave publike dhe një analisti i inteligjencës ekuadoriane që ka studiuar rrjetin.

Në vetëm pak vite në qytetin e Guayaquil, Rexhepi dhe grupet e tij ndërtuan një sistem të sofistikuar të logjistikës së drogës, duke blerë stafin e portit dhe kompanitë e transportit që u lejuan atyre qasje pothuajse të lirë në kontejnerët që shkonin në Evropë, thanë hetuesit. Ai krijoi aleanca me të gjithë spektrin e grupeve kriminale në vend, thanë ata, duke e shitur Evropën si një treg të ri, të hapur, ku të gjithë mund të përfitonin.

Megjithatë, ligji e kapi sërish Rexhepin dhe në vitin 2014, ai u arrestua në Guayaquil, i akuzuar për trafik droge dhe u dënua me 13 vjet burg. Sistemi i burgjeve në Ekuador drejtohej kryesisht nga bandat dhe Rexhepi vazhdoi të drejtonte biznesin e tij, thanë hetuesit.

Xhaxhai i tij, Jaupaj, tha se nipi i tij pretendon se ai ishte akuzuar gabimisht dhe se ai thjesht drejtonte një biznes ushqimesh deti në Ekuador.

Në një apelim të vitit 2015, Rexhepi, duke përdorur emrin e rremë Lulëzim Murataj akuzoi autoritetet ekuadoriane se e ngatërruan atë me një burrë tjetër dhe e privuan nga liria “në një mënyrë të padrejtë, pa asnjë provë të vetme kundër tij apo një foto të vetme që vërteton ndonjë gjurmë pjesëmarrjeje.”

“Mëkati im i vetëm, si të thuash, është se jam shtetas shqiptar dhe kam ardhur në këtë vend për shkak të publicitetit jashtë vendit, duke nxitur investimet”.

Zbritja në paligjshmëri

Në shtator 2020, pas një hetimi pesëvjeçar, qindra oficerë në të gjithë Evropën kryen një goditje të madhe kundër rrjetit të Rexhepit duke arrestuar 20 individë në Itali, Holandë, Gjermani, Greqi, Rumani, Hungari, Spanjë, Shqipëri dhe Dubai.

Autoritetet italiane u dërguan një sërë letrash zyrtarëve ekuadorianë, duke u kërkuar atyre që të fillonin procedurat e ekstradimit kundër Rexhepit. Në një letër të vitit 2021 nga Ambasada Italiane, e cila u sigurua nga “The Washington Post”, paralajmërohej se Rexhepi organizonte dërgesat transatlantike të drogës dhe urdhëronte vrasjen e rivalëve “falë një rrjeti të dendur bashkëpunimi dhe korrupsioni, nga burgu, duke përdorur të gjitha llojet e sistemeve të komunikimit”.

Por Rexhepi kishte planet e veta. Në gusht 2021, një gjykatës i Guayaquil, Diego Poma, i dha Rexhepit arrest shtëpiak për “arsye mjekësore” me një monitorues në kyçin e këmbës. Ditë më vonë, gjyqtari urdhëroi heqjen e monitorit të kyçit të këmbës dhe e urdhëroi Rexhepin që çdo 15 ditë të paraqitej tek autoritetet. Gjyqtari më vonë u shkarkua nga këshilli gjyqësor i vendit, i cili zbuloi se ai kishte shkelur pavarësinë e nëpunësve gjyqësorë në disa vendime që përfitonin bosët e fuqishëm të drogës. Poma, në procesin e tij disiplinor, mohoi shkeljet dhe tha se kishte ndjekur të gjitha protokollet ligjore në marrjen e vendimeve të tij.

Në vitin 2023, lirimi i Rexhepit u denoncua publikisht nga kandidati presidencial Fernando Villavicencio si një shembull tjetër i zbritjes së Ekuadorit në paligjshmëri. Disa muaj më vonë, Villavicencio, i cili premtoi të merrte masa kundër bandave të narkotikëve të vendit, u vra.

Deri atëherë, ishte bërë e qartë se sa pushtet kishin trafikantët shqiptarë të drogës në Ekuador. Një tjetër trafikant i shquar shqiptar i drogës, Dritan Gjika, kishte krijuar një rrjet të gjerë lidhjesh biznesi dhe politike, zbuluan hetuesit. Dyshohet se ai ishte nën mbrojtjen e kreut të policisë së Ekuadorit. Disa zyrtarë të inteligjencës evropiane thanë se dyshojnë se Gjika mund të jetë pjesë e rrjetit të Rexhepit.

Në janar, bandat ekuadoriane nisën një valë dhune që synonte institucionet dhe mediat e vendit. Presidenti i ri i vendit, Daniel Noboa, u përgjigj duke shpallur gjendjen e konfliktit të brendshëm të armatosur kundër bandave, duke mobilizuar ushtrinë për të vendosur kontrollin në qytetet dhe burgjet e vendit. Që atëherë, qeveria ka deklaruar një rënie prej 18% në shkallën e vrasjeve, por rrëmbimet dhe zhvatjet kanë vazhduar të rriten dhe organizatat e të drejtave të njeriut kanë akuzuar qeverinë për arrestimin e mijërave personave me pak prova dhe për procese jo të rregullt.

Rënia e vrasjeve, tha Renato Rivera, koordinator i Observatorit të Krimit të Organizuar të Ekuadorit, “nuk është një përgjigje ndaj militarizimit, por më tepër ndaj proceseve të paqes dhe aleancave kriminale” midis bandave. Pavarësisht deklaratës së presidentit për konflikt të armatosur të brendshëm, strukturat kriminale më të fuqishme të vendit – siç janë shqiptarët – mbeten “pikërisht të njëjtat”, shtoi ai.

“Këto grupe transnacionale nuk janë prekur realisht,” tha Rivera.

Tregje të reja në Afrikë dhe Azi

“Zotët e kokainës” vazhdojnë të përshtaten, të diversifikohen dhe të lulëzojnë. Ndërsa autoritetet e zbatimit të ligjit në Evropë kanë intensifikuar operacionet e ndalimit, veçanërisht në portet kryesore në Evropën Veriore, trafikantët e drogës duket se po zhvendosen në pika të tjera hyrjeje. Holanda dhe Belgjika, shtëpia e porteve më të mëdha në Evropë, kapën rreth gjysmën e sasisë së kokainës në gjysmën e parë të vitit 2024 në krahasim me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.

Spanja, e cila ka vazhduar të konfiskojë sasi rekord kokaine, duket se po kalon Belgjikën dhe Holandën si porta më e rëndësishme e Evropës për kokainën. Suedia dhe Norvegjia raportuan gjithashtu konfiskime rekord të kokainës në porte në vitin 2023, sipas BE-së. Gjermania pa më shumë se dyfish të konfiskimeve të kokainës midis 2022 dhe 2023, sipas UNODC.

Trafikantët po përdorin gjithnjë e më shumë laboratorë në Evropë për të përpunuar kokainën ose për ta ndarë atë nga materialet e tjera që përdoren për ta fshehur. BE raportoi çmontimin e 39 laboratorëve të kokainës nëpër shtetet anëtare në vitin 2022, nga të paktën 16 në 2019; një laborator, i zbuluar nga autoritetet në Spanjë në vitin 2023, nxirrte 200 kilogramë kokainë çdo ditë.

Tregje të reja përtej Evropës vazhdojnë të hapen si përgjigje ndaj konsumit të kokainës. Australia raportoi prevalencën më të lartë vjetore të përdorimit të kokainës në botë, sipas UNODC, megjithëse të dhënat e ujërave të zeza sugjerojnë se shumica e konsumatorëve të kokainës e përdorin drogën vetëm herë pas here. Në fillim të dhjetorit, autoritetet australiane kapën mbi 2 tonë kokainë, sekuestrimi më i madh ndonjëherë i drogës në vend. Vetëm disa ditë më parë, marina kolumbiane njoftoi kapjen e 6 “narko-nëndetësve” që mbanin më shumë se 225 tonë kokainë, duke përfshirë një që transportonte 5 tonë kokainë në Australi.

Teksa të dhënat për Azinë janë të kufizuara, konsumi dhe konfiskimet e kokainës po rriten në Kinë dhe Japoni, raporton UNODC. Ai ka vënë në dukje gjithashtu rritje të konfiskimeve në Indi, Malajzi dhe Filipine, duke sugjeruar se ato mund të shfaqen si qendra rritjeje për trafikantët. Nëse normat e konsumit të Azisë do të përputheshin një ditë me atë të Evropës, numri i përdoruesve të rregullt të kokainës atje mund të rritet nga 2 milionë, në mbi 40 milionë, sipas UNODC.

“Janë fëmijët e shtresave të larta ata që e marrin atë” – tha Pietschmann, oficer i kërkimit të UNODC. “Potenciali është aty… Ka një brez të ri atje, brezi i ri ka para dhe brezi i ri shkon në festa.”

Sipas zyrtarëve australianë, grupet kriminale shqiptare thuhet se kanë filluar të krijojnë rrjete në Australi, duke shfrytëzuar dobësitë në sistemin e imigracionit të vendit dhe duke kapitalizuar një treg në lulëzim me çmime të larta të kokainës.

Shqiptarët kanë mundur ta përsosin operacionin e tyre pothuajse kudo, thotë Mejdini.
“Nuk ka më kufi për ta” – thotë Mejdini. “Modeli që ata kanë krijuar, për të krijuar aleanca, për të bashkëpunuar me të huajt e tjerë, i ndihmon ata të shkojnë kudo. Kudo që ka kërkesë, ata do të jenë dërguesit.”

Disa analistë spekulojnë se Turqia, ku zyrtarët raportuan një rritje prej 45% të konfiskimeve të kokainës midis 2020 dhe 2021, mund të bëhet një korridor vendimtar për lëvizjen e drogës në lindje.

Aty autoritetet e gjetën Rexhepin në nëntor 2023, dy vjet pasi u lirua nga burgu në Ekuador. Ai u arrestua në përgjigje të kërkesave për ekstradim nga Italia dhe Shqipëria.

“Mbreti” e kishte shkëmbyer një jetë luksi me një tjetër, pasi mbërriti në Turqi me një pasaportë kolumbiane me pseudonimin Benjamin Omar Perez Garcia dhe u vendos në një vilë të bardhë në një periferi bregdetare të Stambollit, thanë autoritetet.

Ai mbetet prapa hekurave në Turqi… tani për tani.