Studim: Më shumë se gjysmë milioni vdekje globale nga goditja në tru mund të jenë të lidhura me ndryshimet klimatike

Një klimë në ndryshim mund të lidhet me rritjen e vdekjes dhe paaftësisë nga goditjet në tru në rajone anembanë botës, sipas një studimi të botuar në 10 prill 2024, botimi në internet i Neurology.

Studiuesit zbuluan për më shumë se tre dekada se temperaturat jo optimale, ato mbi ose nën temperaturat e lidhura me shkallën më të ulët të vdekjes, ishin gjithnjë e më të lidhura me vdekjen dhe paaftësinë për shkak të goditjes. Studimi nuk vërteton se ndryshimet klimatike shkaktojnë goditje në tru.

Ajo tregon vetëm një lidhje. Studimi gjithashtu nuk ekzaminoi faktorë të tjerë rreziku si presioni i lartë i gjakut dhe nivelet e larta të kolesterolit.

Studiuesit zbuluan se shumica e këtyre goditjeve ishin për shkak të temperaturave më të ulëta se optimale, megjithatë ata gjetën gjithashtu një rritje të goditjeve të lidhura me temperatura më të larta se ato optimale. Me temperatura më të ulëta , enët e gjakut të një personi mund të ngushtohen, duke rritur presionin e gjakut.

Presioni i lartë i gjakut është një faktor rreziku për goditje në tru.

Temperaturat më të larta mund të shkaktojnë dehidrim, duke ndikuar në nivelet e kolesterolit dhe duke rezultuar në rrjedhje më të ngadaltë të gjakut, faktorë që gjithashtu mund të çojnë në goditje në tru.

“Ndryshimet dramatike të temperaturës në vitet e fundit kanë ndikuar në shëndetin e njeriut dhe kanë shkaktuar shqetësim të gjerë”, tha autori i studimit Quan Cheng, Ph.D., i Universitetit Qendror Jugor të Spitalit Xiangya në Changsha, Kinë.

“Studimi ynë zbuloi se këto ndryshime të temperaturave mund të rrisin barrën e goditjes në tru në mbarë botën, veçanërisht në popullatat e moshuara dhe zonat me më shumë pabarazi të kujdesit shëndetësor”, tha ai.

Për studimin, studiuesit shikuan të dhënat shëndetësore 30 vjeçare për më shumë se 200 vende dhe territore. Ata ekzaminuan numrin e vdekjeve nga goditjet në tru dhe barrën e paaftësisë së lidhur me goditjen për shkak të temperaturave jo optimale.

Më pas ata i ndanë të dhënat për të parë rajone, vende dhe territore të ndryshme. Ata gjithashtu shikuan grupmoshat dhe gjinitë.

Në vitin 2019, pati 521,031 vdekje nga goditjet e lidhura me temperaturat jo optimale. Kishte gjithashtu 9.4 milionë vite jetë të rregulluara me aftësi të kufizuara për shkak të goditjes në tru të lidhur me temperaturat jo optimale. Vitet e jetës të rregulluara me aftësi të kufizuara janë numri i viteve të jetës së humbur për shkak të vdekjes së parakohshme dhe viteve të jetuara me sëmundje.

Kur shikonin temperaturat e ulëta në krahasim me temperaturat e larta, ata zbuluan se 474,002 nga totali i vdekjeve ishin të lidhura me temperaturat e ulëta.

Studiuesit zbuluan se shkalla e vdekjes nga goditjet në tru nga ndryshimet e temperaturës për pjesëmarrësit meshkuj ishte 7.7 për 100,000 krahasuar me 5,9 për 100,000 për pjesëmarrëset femra.

Kur shikojmë rajonet, Azia Qendrore kishte shkallën më të lartë të vdekjeve për goditje të lidhur me temperaturat jo optimale me 18 për 100,000. Në nivel kombëtar, Maqedonia e Veriut kishte shkallën më të lartë të vdekjeve me 33 për 100,000.

“Nevojiten më shumë kërkime për të përcaktuar ndikimin e ndryshimit të temperaturës në goditje në tru dhe për të synuar zgjidhjet për të adresuar pabarazitë shëndetësore”, tha Cheng.

“Kërkimet e ardhshme duhet të synojnë të reduktojnë këtë kërcënim duke gjetur politika efektive shëndetësore që adresojnë shkaqet e mundshme të ndryshimeve klimatike, të tilla si djegia e lëndëve djegëse fosile, shpyllëzimi dhe proceset industriale”, tha ai. /Gazeta Shneta/