Samiti i Kosovës për Paqe dhe Demokraci: Procesi i dialogut Kosovë-Serbi duhet të kthehet në binarë

Është hapur edicioni i tretë i Samitit të Kosovës për Paqe dhe Demokraci, (KPDS) të titulluar: “Realitete radikale: dinamika etno-politike dhe integrimi euro-atlantik i Ballkanit Perëndimor”.

Drejtoresha ekzekutive e Nismës së Re Sociale (NSI), Jovana Radosavljeviq, në fjalën e saj hyrëse tha se ky samit synon t’i mbajë kanalet e dialogut të hapura dhe për të forcuar iniciativat qytetare që të jenë gjithëpërfshirëse.

“Kur e parashikuam për herë të parë samitin, ishte gjatë një kohe sfidash të rëndësishme politike dhe sociale që gjurmuan dialogun në çdo nivel. Fatkeqësisht, këto sfida vetëm sa janë tensionuar gjatë tre viteve të fundit. E megjithatë, ja ku jemi, duke rezistuar, duke u rritur dhe duke mbizotëruar. Organizatorët e Samitit të Kosovës për Paqe dhe Demokraci po bëjnë përpjekje të jashtëzakonshme për të mbajtur të paktën kanalet e dialogut të hapura dhe për të forcuar iniciativat qytetare që synojnë të jenë gjithëpërfshirëse. Puna jonë shpesh është e ngadaltë për të dhënë rezultate të prekshme. Por ne kemi parë mjaft përparim për të na frymëzuar të vazhdojmë, edhe kur kostoja personale është e lartë”, tha ajo.

Ndërkaq, drejtori Ekzekutiv i Qendrës Kosovare për Studime të Sigurisë (QKSS), Mentor Vrajolli, tha se procesi i dialogut Kosovë-Serbi duhet të kthehet në binarë përmes zbatimit të balancuar të marrëveshjes bazë të Brukselit dhe aneksit të Ohrit.

“QKSS promovon në mënyrë aktive normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë dhe padyshim, marrëveshja e arritur në Bruksel dhe aneksi i saj në Ohër, manifeston një dokument të pranueshëm që ne kemi qëndrimet e qeverisë së Kosovës në zbatimin e plotë të saj, dhe nëse është e mundur në nënshkrimet e tij. Procesi ekzistues i dialogut duhet të krijohet në bazë të zbatimit të balancuar të marrëveshjes. Përderisa mbetemi kritikë ndaj hapave të qeverisë së Kosovës, sa i përket pjesëmarrjes në dialog, jemi thellësisht të zhgënjyer me letrën e ish-kryeministres së Serbisë, për tërheqjen formale nga dialogu, e cila më vonë u pretendua se kjo letër është tërhequr. Shpresojmë që procesi i normalizimit të shkojë shpejt në binarë. Dhe ne shpresojmë që si shoqëri civile të jemi në gjendje të japim kontribut që ky proces normalizimi të shkojë sa më shpejt në binarë. Synimet tona me këtë ngjarje janë gjithashtu të dërgojmë mesazhe pozitive kur bëhet fjalë për të siguruar që procesi i normalizimit në rajon dhe normalizimi në Kosovë të shkojë në rrugën e duhur sa më shpejt të jetë e mundur, ne presim diskutime produktive… dhe shpresojmë se mesazhet që vijnë nga kjo ngjarje do të ndihmojnë në procesin e shërimit të brendshëm dhe rajonal kur bëhet fjalë për përmirësimin e marrëdhënieve në nivelin rajonal”, tha ai.

Kurse, drejtori ekzekutiv i Sbunker, Bardh Bakija, tha se e ardhmja e vendeve në Ballkanin Perëndimor duhet të jetë në Bashkimin Evropian.

Mirëpo, ai shprehu shqetësimin se nacionalizmi dhe autoritarizmi po zënë vend në rajon, derisa tha se dialogu Kosovë-Serbi vitet e fundit ka shkuar prapa.

“Tema jonë e këtij viti, realitetet radikale, dinamika etino-politike dhe integrimi euroatlantik në Ballkanin Perëndimor, flet për forcat e dyfishta që formësojnë realitetin tonë. Nga njëra anë, nacionalizmi dhe autoritarizmi po fitojnë terren, nga ana tjetër, shumë prej nesh mbeten të përkushtuar ndaj besimit se e ardhmja e Ballkanit Perëndimor qëndron te demokracia, bashkëpunimi dhe integrimi euroatlantik. Megjithatë, nëse jemi të sinqertë, hendeku midis këtyre dy shtigjeve duket sikur po zgjerohet dhe kjo është diçka që nuk mund ta shmangim. Viti i kaluar ka qenë i vështirë për të gjithë ne, sulmi i Banjskës më 24 shtator ishte një kujtesë e fortë se sa e brishtë është paqja në rajon, na kujtoi se dhuna për fat të keq ende është tërheqëse për disa dhe se përparimi mund të duket i largët. Dialogu Kosovë-Serbi ka shkuar prapa, tensionet po thellohen dhe ndërkombëtarisht ka një ndjenjë në rritje se ndikimi i Bashkimit Evropian po zbehet. Rruga drejt zgjerimit të BE-së është bërë e pasigurt dhe besimi i publikut në atë vizion është e kuptueshme duke u dobësuar”, tha ai.