Kriza e refugjatëve është çështje feministe. Nuk mundemi që thjeshtë të ulemi dhe të shikojmë

Me afrimin e samitit global për refugjatë, liderëve botëror duhet t’iu bëhet presion që t’i lehtësojnë vuajtjet e grave.

Kjo krizë e refugjatëve është njëra nga fatkeqësitë më të mëdha humanitare që ka përshkuar botën e kohës moderne. Në mesin e një grumbulli tmerresh globale, kjo krizë paraqet kërcënime dhe sfida të veçanta për miliona gra refugjate; dhe sikurse të gjitha çështjet feministe, zgjidhja e saj mbështetet në solidaritet.

Samiti Global për Refugjatë dhe Emigrantë i kësaj jave është moment kyç për feministët që të ftojnë liderët botëror me parullën e kahmotshme: vepra, jo fjalë.

Përderisa bota kthen shikimin në anën tjetër, Care International dhe Women for Refugee Women kanë punuar së bashku para samitit, për t’u ofruar grave refugjate një platformë për të treguar rrëfimet e tyre – rrëfime të pikëllimit dhe vuajtjes të cilat vënë dritë në faktin se kjo krizë është një krizë e gruas.

Merreni shembullin e Nadias. E detyruar që të largohet nga vendlindja e saj, Iraku, në kohën kur ishte katër muaj shtatzënë, ajo zgjodhi sigurinë relative përtej kufirit në Siri. Sa i pashpresë duhet të jetë një person që ta vlerësojë hyrjen në Siri si të keqe më të vogël? Në rastin e Nadias, ajo ishte shtyrë nga pamjet e një veture përplot me vajza Jazidi që digjeshin të gjalla nga ekstremistët, një fat të cilin ajo frikësohej se po e priste familjen e saj.

Pas një eksperience dëshpëruese në Siri, Nadia mori udhë për në Greqi, në një barkë të shfryer e të pa denjë për det, kur ajo ishte nëntë muaj shtatzënë. Fëmija i saj i pa lindur vdiq gjatë udhëtimit, rezultat ky i pashmangshëm i mosushqyerjes dhe stresit.

Me të arritur në Greqi, Nadia iu nënshtrua një prerjeje cezariane të ngutshme. Kujton ajo: “Ata as që më lejuan ta shoh fëmijën tim. Vetëm e larguan dhe e varrosën në një varr masiv… kam qarë pa pushim me ditë të tëra. Nuk mundem as ta vizitoj varrin e birit tim.” Kur Care dhe Women for Refugee Women ftojnë për trajtimin e drejtë dhe me dinjitet të refugjatëve, fjalën e kanë për gratë sikur Nadia.

Një grua tjetër, Dana, u shpreh shkurtimisht: “Në Siri, mund të vdesësh një ditë nga ndonjë bombë, por në këtë udhëtim vdisni çdo ditë.” Dana – nënë e dy fëmijëve – për momentin jeton në një kamp refugjatësh në Sërbi. Ajo kishte arritur me shumë pak gjësende personale, por me një mori vuajtjesh, të cilat asnjë njeri nuk duhet t’i përjetojë.

Dhe tregime si këto ka me shumicë rreth e përqark Evropës këto ditë. Kur situata e një gruaje është aq e pashpresë sa që është e detyruar që të kryejë “marrëdhënie seksuale mbijetese” për të siguruar një mbrojtës mashkull për udhëtimin e saj – kjo bëhet edhe çështje feministe. Kur një grua është e detyruar që të ecë në këmbë për qindra kilometra, në fazat e fundit të shtatzënisë dhe me fëmijë të paushqyer në krahët e saj, kjo është një çështje feministe.

Kur vajzat e reja martohen në moshë aq të re sa që të copëtohet zemra për shkak se kjo vlerësohet si mundësia e tyre më e mirë për mbijetesë; kur gratë abortojnë skaj rruge në një vend të panjohur; kur nënat detyrohen që të dërgojnë fëmijët e tyre në barka gome në errësirë, të bindura se nuk do t’i shohin më të gjallë; kur gratë të cilat vijnë në Mbretërinë e Bashkuar dhe keqtrajtohen dhe poshtërohen, apo arrestohen përderisa janë shtatzëna për krimin se kërkojnë strehim: këto janë çështje feministe. Çështje urgjente, të skajshme, skandaloze, feministe. Dhe si feministë, ne duhet të veprojmë.

Para samiteve globale për refugjatë, ne po bëjmë disa kërkesa shumë të qarta ndaj liderëve botëror. Së pari, siguroni më shumë mbështetje në vendet në zhvillim për gratë refugjate; së dyti, siguroni rrugë të sigurta, ligjore për gratë refugjate të cënuara ashtu që ato të mos kenë nevojë që të ndërmarrin udhëtime të rrezikshme në duar të trafikantëve; së treti, ndërmerrni veprime për të mbrojtur gratë dhe vajzat nga dhuna seksuale dhe trafikimi. Dhe së katërti, veçanërisht qeverisë së Mbretërisë së Bashkuar, u ofroni grave refugjate në Mbretëri të Bashkuar dinjitet dhe trajtim të drejtë.

Kriza e refugjatëve është kontraverse, dhe në këto kohë të turbullta këto kërkesa për ofrimin e mbrojtjes së shtuar për refugjatët priten me kundërshtime. Por unë shoh se si mediat i portretizojnë refugjatët – objektivizimin dhe dehumanizimin – dhe shoh historinë të përsëritet; historia e njëjtë e cila i detyroi paraardhësit e mi që të largohen për të shpëtuar jetën. Për shkak se unë jam vajza dhe mbesa e refugjatëve. Nga ana e Pankhurst të njohur për aktivizmin për të drejtat e grave, partneri i gjyshes sime Silvia ishte një anarkist italian, i cili erdhi dhe u vendos në Mbretëri të Bashkuar; dhe nëna ime fillimisht erdhi nga Rumania më 1938, për të ikur nga ngritja e fashizmit.

Sa herë që shohim në histori turma njerëzish të detyruar të largohen – apo më keq, të zhduken – mund të garantoni se kjo shoqërohet, diku, me propagandë që lë të kuptohet se këto jetë janë të pavlera. Si shtet kemi qenë çdoherë në anën e drejtë të historisë kur fashizmi dhe nazizmi hodhën rrënjët. Duhet të sigurohemi se e njëjta aplikohet edhe sot.

Turpi i kësaj krize nuk do të shlyhet nga librat e historisë; do të lërë mbresa në kujtesën tonë kolektive për gjenerata. Kemi përgjegjësi individuale dhe kolektive që të veprojmë tani.

Guardian| Periskopi