A i bëjnë karotat mirë syve?

Të njohura në të gjithë botën, karotat janë perime të rrumbullakëta dhe me shumë kalori.

Karota dhe shëndeti i syve

Ka kohë që besohet se konsumi i karotave përmirëson shëndetin e syve dhe shikimin tuaj, sidomos gjatë natës.

Edhe pse ka një pjesë të vërtetë tek kjo, lidhja mes karotave dhe shikimit e ka origjinën nga një mit.

Gjatë Luftës së Dytë Botërore, pilotët e Forcave Ajrore Britanike së pari filluan të përdorin radarë për të detektuar aeroplanët e armikut. Në një përpjekje për ta mbajtur këtë teknologji të re sekrete, saktësia vizive e pilotëve – veçanërisht gjatë natës – i atribuohej ngrënies së karotave.

Kjo çoi në një fushatë propagande të gjatë që nxiste konsumimin e karotave për një shikim më të mirë. Kjo lidhje e zbukuruar midis konsumit të karotave dhe shikimit të përmirësuar vazhdon të mbetet edhe sot.

Megjithatë, edhe pse nuk kanë të gjitha ato cilësi magjike që promovoheshin gjatë Luftës së Dytë Botërore, karotat përmbajnë përbërës të caktuar që u bëjnë mirë syve tuaj.

Të pasura me antioksidantë që sjellin përfitime për shëndetin e syve

Karotat janë një burim i pasur i beta karotene dhe luteinës, të cilat janë antioksidantë që mund të ndihmojnë në parandalimin e dëmtimit të syve të shkaktuar nga radikalet e lira.

Radikalet e lira janë komponimet që mund të çojnë në dëmtime qelizore, plakje dhe sëmundjet kronike, duke përfshirë sëmundjet e syve, kur numrat e tyre bëhen shumë të lartë.

Beta karotene u jep shumë bimëve me ngjyrë të kuqe, të verdhë dhe portokalli ngjyrën e tyre. Karotat portokalli janë veçanërisht të pasura me beta karotene, të cilat trupi juaj i konverton në vitaminë A. Mungesa e vitaminës A mund të çojë në ulje të shikimit gjatë natës, e cila shpesh është e kthyeshme duke plotësuar këtë burim.

Vitamina A është e nevojshme për të formuar rhodopsin, i cili është një pigment i ndjeshëm ndaj dritës me ngjyrë të kuqe-në të purpurt që ju ndihmon të shihni gjatë natës.

Trupi juaj e thith dhe përdor beta karotenin në mënyrë më efikase kur hani karota të gatuara dhe jo ato të pagatuara. Për më tepër, vitamina A është e tretshme në yndyrë, kështu që konsumi i karotave përmirëson thithjen e yndyrave.

Karotat e verdha përmbajnë më shumë luteinë, e cila mund të ndihmojë në parandalimin e degjenerimit makular të moshës (AMD), një gjendje në të cilën shikimi juaj gradualisht është i paqartë ose humbet.

Dietat e pasura me luteinë mund të jenë veçanërisht mbrojtëse kundër AMD-së.

Përfitime të tjera shëndetësore të karotave

Karotat ndihmojnë sytë të qëndrojnë të shëndetshëm, por ka shumë arsye të tjera pse duhet t’i hani ato. Shumica e hulumtimeve përqendrohen në përmbajtjen e karotenoideve, duke përfshirë luteinë, likopen dhe beta karoten.

Përfitimet e tjera shëndetësore tek karotat përfshijnë:

• Ndihmojnë tretjen. Karotat janë të pasura me fibra kështu që parandalojnë kapsllëkun. Një karotë përmban rreth 2 gramë fibra. Ushqyerja me karota mund të përmirësojë gjithashtu bakteret e zorrëve.
• Karotat mund të ulin rrezikun e kancerit. Ushqimet e pasura me fibra si karrotat mund të ndihmojnë në mbrojtjen kundër kancerit të zorrës së trashë duke ndihmuar tretjen. Plus, disa antioksidantë tek karotat kanë treguar se kanë efekte antikaner.
• Stabilizoni sheqerin në gjak. Karota kanë një përqindje të ulët glicemici (GI), që do të thotë se ato nuk shkaktojnë rritjen e sheqerit në gjak kur i konsumoni. Madje fibrat brenda karotave ndihmojnë në stabilizimin e niveleve të sheqerit në gjak.
• Ju bëjnë mirë për zemrën. Karotat e kuqe dhe portokalli janë të pasura me likopen, një antioksidant që mbron zemrën. Karota e kuqe gjithashtu mund të zvogëlojë faktorët e rrezikut të sëmundjeve të zemrës, të tilla si presioni i lartë i gjakut dhe nivelet e kolesterolit.
• Mbron lëkurën tuaj. Megjithëse jo aq efektive sa kremi kundër diellit, beta karoteni dhe antioksidantët e likopenit mund të ndihmojnë në mbrojtjen e lëkurës nga dëmtimi i diellit.
• Mund të ndihmojë për humbjen e peshës. Karota ka pak kalori dhe shumë fibra. Konsumi i tyre rrit ndjenjat e ngopjes, të cilat mund të parandalojnë ngrënien dhe të ndihmojnë në humbjen e peshës.

Mënyra të tjera për të përmirësuar shëndetin tuaj të syve

Konsumimi i karotave nuk është e vetmja mënyrë për të mbajtur sytë tuaj të shëndetshëm dhe shikimin tuaj të mprehtë. Mënyra  të tjera që përmirësojnë shëndetin tuaj të syve përfshijnë:

• Përdorni mbrojtjen nga dielli. Zgjidhni syze dielli që mbrojnë sytë 99-100% nga rrezet UVA dhe UVB të diellit. Dielli mund të shkaktojë dëme të mëdha në sytë tuaj.
• Limitoni kohën para ekranit dhe dritës së pajisjeve teknologjike. Kohëzgjatja para televizorit, telefonit ose kompjuterit mund të shkaktojë tendosje të syve.
• Bëni ushtrime. Aktiviteti fizik i rregullt është i mirë për sytë tuaj. Mungesa e stërvitjes rrit rrezikun e diabetit të tipit 2 dhe retinopatisë diabetike, një problem që mund të dëmtojë shikimin tuaj.
• Mos pini duhan. Tymi i duhanit ka qenë i lidhur me humbjen e shikimit. Pirja e duhanit gjithashtu mund të rrisë rrezikun e syrit të thatë.
• Përpiquni të konsumoni një dietë të ekuilibruar. Yndyra omega-3 (për shembull tek peshku yndyror), vitamina C (për shembull tek frutat agrume, brokoli), vitamina E (për shembull tek kërpudha, arra) dhe zinku (për shembull tek mishi, frutat e detit) gjithashtu ju bëjnë mirë syve tuaj.
• Konsumoni perime jeshile me gjethe të errëta. Kale, spinaq, dhe zarzavatet janë të pasura me karotenoidin, lutein dhe zeaxanthin, të cilat mbrojnë shëndetin e syrit.
• Bëni teste të shpeshta të syve. Mënyra më e mirë për ta ditur nëse keni ose jo probleme me sytë është t’i kontrolloni rregullisht tek një profesionist I syve.