Protokolli i bisedës së bërë në mirëbesim mes të dy politikanëve, më 25 korrik 2019, të thotë shumë. Shënimet janë bërë publike, sepse Trumpi për shkak të kësaj telefonate ndodhet nën presion aq të madh në vendin e tij, saqë lejoi publikimin e saj. Kështu, aty lexohet se presidenti amerikan vërtet i bën fort presion homologut ukrainas. Dhe, nuk janë interesat amerikane që janë në plan të parë, por bëhet fjalë për mbledhjen e materialit kompromentues për një rival të mundshëm të Trumpit në fushatën e ardhshme zgjedhore, politikanit demokrat dhe ish-zëvendëspresidentit Joe Biden.

Po si reagoi Zelenskyj?

Ai përsëriste fjalët e Trumpit, renditi një kompliment pas tjetrit, dhe e quajti madje partnerin e tij në bisedë një “mësues të madh”. Zelenskyj pranoi me vullnet dëshirat e Trumpit. Shërbëtori i popullit ukrainas u bë shërbëtor i presidentit amerikan dhe me këtë e bëri vendin e tij top loje të politikës së brendshme amerikane. Po, e vërtetë, në politikë gjithmonë bëhet fjalë për interesa. Problemi i Selenskyjt në këtë pikë është : Ai nuk i përfaqësoi kushedi sa interesat e vendit përballë Trumpit. Ai u hoq si fëmijë i mirë. As ndonjë dëshirë politike të rëndësishme nuk shprehu, sikur vendi i tij të mos kishte asnjë të tillë. Ai as nuk e përdori këtë takim për të tërhequr investime amerikane në Ukrainën e tronditur nga kriza, as nuk punoi për agjendën e tij të reformave, që ua ka premtuar ukrainasve.

Selenskyj vërtet lëvdoi sanksionet amerikane kundër Rusisë dhe ndihmat për ushtrinë ukrainase. Por, ai nuk foli për një mbështetje të mundshme të SHBA-së në një zgjidhje diplomatike të konfliktit me Rusinë, megjithëse shumë ukrainas do të dëshironin pikërisht këtë. Ai nuk përmendi planet për dhënien fund të luftës në Donbas, megjithëse kjo do të jetë temë kryesore e presidencës së tij dhe në këtë pikë do të kishte nevojë për ndihmën amerikane.

Të gjitha këto nuk ishin kushedi sa të rëndësishme, kur Zelenskyj në korrik të këtij viti më në fund kishte shansin të fliste me “Mr. President”, të cilin ai deri më sot nuk e ka vizituar në Shtëpinë e Bardhë dhe mundi ta takonte shkurt në kuadër të Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së. Kjo, kur të dy janë të një mendimi se sa e rëndësishme është SHBA-ja për Ukrainën dhe sa pak evropianët me në krye Angela Merkelin bëjnë për Ukrainën. Të dy politikanët kishin kohë madje në telefonatë edhe për të folur keq për kancelaren gjermane dhe presidentin francez, Emmanuel Macron. Vetëm pas kësaj Donald Trump u fut në temë – temën që i interesonte. Disa herë dhe me theks të veçantë ai i bënte presion Selenskyjt për mbledhjen e informacioneve mbi djalin e Joe Bidenit, Hunter Biden, që është i përfshirë në Ukrainë në pazare energjetike të kontestuara.

Donal Trump nuk foli në tërësi për korrupsionin e përhapur në Ukrainë dhe ekonominë klienteliste. Ai kërkoi qartë hetime kundër djalit të Bidenit, që në kohën e Poroshenkos ishte në krye të një koncerni energjetik ukrainas mbi të cilin rëndonin dyshime. Tjetra: Jo drejtësia amerikane, por pikërisht një nga avokatët e Trumpit do ta ndihmonte Ukrainën në këtë pikë. Pikante është se, pikërisht në kohën e telefonatës, Trump vërtet ndali përkohësisht ndihmat ushtarake amerikane për Ukrainën. Por të dy presidentët nuk folën për këtë.

Dyshimi ngrihet megjithatë – Trump vë nën presion një kryetar shteti të një vendi të huaj. Dhe, ai u bë pjesë e lojës, sepse nuk mundte ose nuk donte të bënte ndryshe. Varësia e Ukrainës nga SHBA-ja është e madhe. Nuk ka çudi që demokratët tani kapin rastin për mundësinë e një procedure shkarkimi të presidentit amerikan.

Pikërisht Zelenskyj – partia e të cilit vetëm para pak kohësh futi sipas modelit të SHBA procedurën e shkarkimit për presidentët edhe në Ukrainë, – mundet tani që me politikën e tij servilosëse të ketë ofruar rastin që në Uashington të hapet një procedurë shkarkimi. /DW/