Ky është shkaktar i sëmundjes së eshtrave tek fëmijët

Fëmijët që hyjnë në pubertet më herët kanë kockat më të forta , si të rriturit dhe mund të përballen me një rrezik më të ulët të osteoporozës ndërsa plaken.

Shkencëtarët e Universitetit të Bristolit studiuan mijëra fëmijë britanikë, duke marrë skanime kockash gjatë 15 viteve. Ata zbuluan se sa  më vonë që një fëmijë hyn në pubërtet , aq më të dobët ishin kockat e tyre.Rritja e forcës së kockave fillon të ndalet në të njëzetat e hershme, prandaj ata që hynë në pubertet vonë kishin akoma kocka më të dobëta në vitet e ardhshme .

Ky mund të jetë një faktor vendimtar nëse një i rritur fillon të ketë probleme të tilla si osteoporoza më vonë në jetë, thanë ekspertët. Studiuesit mblodhën të dhëna për 6.389 fëmijë që kishin skanime kockash të moshave 10-25 si pjesë e Studimit të Fëmijëve të viteve ’90.

Ata llogaritën moshën që fëmija hyri në pubertet duke parë kur ata kishin rritjen e tyre më të madhe- të quajtur ‘mosha në lartësinë më të madhe të shpejtësisë’.Fëmijët që hynin në pubertet më herët – para 10.5 vjet në vajza, dhe  para 12.5 vjet në djem – kishin 12 përqind më shumë forcë kockore gjatë pubertetit sesa ata që puberteti u shfaq më vonë – nga 12.7 vjet në vajza dhe 14.5 vjet në djem.

Zhvillimi më i madh në madhësinë dhe forcën e kockave ndodh gjatë adoleshencës për shkak të hormoneve.Por kockat vazhdojnë të rriten në forcë edhe pas pubertetit, duke arritur forcën e tyre maksimale – të quajtur ‘masë kulmore e kockave’ , në fillim të moshës 20 vjeçare. Masa kulmore e kockave në fund të rritjes së adoleshentëve mendohet të jetë një tregues i rrezikut të mëvonshëm të frakturave dhe osteoporozës.Një studim i mëparshëm zbuloi se një rritje prej 10 përqind e densitetit të kockave do të vononte osteoporozën me 13 vjet.

Gjendja vlerësohet se prek tre milion njerëz në Mbretërinë e Bashkuar, sipas Fondacionit Ndërkombëtar të Osteoporozës.Shkallët e rritjes janë një tregues i saktë i pubertetit, thanë studiuesit, por ai ka kufizime.Autori kryesor Dr Ahmed Elhakeem tha se ata gjithashtu përdorën moshën në të cilën vajzat filluan periudhën e tyre si një tregues i fillimit të pubertetit, dhe morën të njëjtat gjetje studimi.

Kuptimi i ndryshimeve në densitetin e kockave gjatë pubertetit, dhe masat që njerëzit mund të marrin për shëndetin e kockave të tyre tani për të parandaluar osteoporozën dhe frakturat në të ardhmen, është një hap i rëndësishëm përpara për të gjetur një kurë për këtë sëmundje.’

Studiuesit thanë që adoleshentët që kalojnë pubertetin më vonë se moshatarët e tyre duhet të bëjnë më shumë ushtrime për të rritur dhe ruajtur densitetin e kockave të tyre.Studimi nuk ka qenë në gjendje të nxjerrë ndonjë përfundim në lidhje me frakturat ose sëmundjen e kockave më vonë në jetë, sepse studimi përfundoi kur pjesëmarrësit ishin 25 vjeç.