Weber: Serbia ka një vazhdimësi të politikës së dështuar të “paqes” sipas regjimit të Vuçiqit, kjo u pa në shembullin e Banjskës

Rritja e fuqisë së partive të djathta me vazhdimësinë e forcave centriste dhe rënia e liberalëve dhe të gjelbërve janë rezultatet më të shkurtra të zgjedhjeve për Parlamentin Europian.

Megjithatë, Bodo Weber, një ekspert për Ballkanin Perëndimor, thotë për N1 se rritja e së djathtës është më e ulët se sa ishte parashikuar në sondazhin e opinionit publik dhe vlerëson se politika aktuale e BE-së do të vazhdojë.

Bodo Weber, i cili është edhe bashkëpunëtor i lartë në Këshillin për Politikat e Demokratizimit në Berlin, thotë se një nga aspektet që la përshtypjen më të madhe në zgjedhjet për Parlamentin Evropian është çështja e rritjes së ultra të djathtës. Sipas tij, kjo ka qenë tema kryesore dhe frika kryesore e muajve të fundit, por thekson se rritja e këtyre forcave është pak a shumë brenda kornizës së dhënë.

“Në narrativën politike dhe publike, kishte pak ekzagjerim pa një kontekst më të gjerë, por në sondazhet e opinionit publik ishte gjithmonë e qartë se koalicioni centralist që kishte qeverisur deri më tani do të ruante shumicën. Kur shikojmë rezultatet, rritja e ultra të djathtë është më e ulët se sa ishte parashikuar”, thekson ai dhe shton se, kur shikon rezultatet në vendet anëtare, është shumë më e gjallë se sa pritej.

Si një faktor tjetër domethënës, Weber përmend rritjen e së djathtës në Francë, Gjermani, Austri…

Kryesorja kur shikohet niveli kombëtar është rezultati shumë negativ për presidentin francez dhe rezultati i dobët i koalicionit qeverisës në Gjermani”, thotë ai në N1.

Prandaj, siç thotë ai, u shpallën zgjedhjet në Francë. Megjithatë, kur është fjala për Gjermaninë, ai beson se zgjedhje të parakohshme nuk do të ketë.

“Zgjedhjet evropiane ishin shprehje e pakënaqësisë së qytetarëve ndaj autoriteteve në vende të veçanta. Në Gjermani shohim krizën e koalicionit qeverisës. Ky rezultat i arritur i përshtatet krizës më të gjerë të këtij koalicioni, i cili përbëhet nga tre parti, por besoj se do të mbijetojë sepse vitin e ardhshëm kemi zgjedhje parlamentare”, thotë Weber.

I pyetur se si do të ndikojnë rezultatet e zgjedhjeve të Parlamentit Evropian në politikën aktuale të BE-së, Weber është i mendimit se kjo do të vazhdojë.

“Rritja e së djathtës duhet parë në kontekstin e disa krizave botërore në pesë vitet e fundit – nga pandemia e Covid-it, lufta në Ukrainë, kriza klimatike…”, thotë ai.

Ai shton se ngritja e mëtejshme e së djathtës do të varet nga këta faktorë, por edhe nga reagimi i palëve civile ndaj rritjes së së djathtës.

“Partitë civile përgjithësisht reagojnë në mënyrë mbrojtëse dhe nëse vazhdojnë në atë rrugë, do të vazhdojë të jetë një recetë për dështimin për të kufizuar ndikimin e ultra të djathtë,” shpjegon ai.

Kur është fjala për politikën e BE-së për zgjerimin e BE-së, veçanërisht ndaj Serbisë, Weber thekson se ajo është shpallur si një nga prioritetet më të larta, por që Bashkimi Evropian nuk e ka atë kapacitet dhe nuk ka gjetur forcën për të bërë një ndryshim.

“Kemi një vazhdimësi të politikës së dështuar, politikës së “paqes” sipas regjimit të Aleksandër Vuçiqit. E pamë që dështoi dhe se BE-ja nuk ka përgjigje, sepse nuk është e gatshme për një ndryshim thelbësor strategjik, të cilin e pamë në shembullin e Banjskës dhe vjedhjes së zgjedhjeve në dhjetor. Do të shohim vazhdimin e asaj politike false të prioritetit të ri të ringjalljes së re të zgjerimit dhe vazhdimin e mbështetjes për regjimin e Vuçiqit”, thotë Weber.

Ai shton se Vuçiq shihet si partner nga ultra të djathtët si Orban dhe Meloni.

“Çështja këtu nuk është se regjimi i Aleksandër Vuçiqit ka mbështetjen e shumicës së aktorëve të rëndësishëm të BE-së. Problemi nuk është tek rritja e së djathtës dhe mbështetja e tyre, por tek pjesa më e madhe e aktorëve që nuk kanë forcë të bëjnë kthesë pas Banjskës. Mirëpo, as IPP-ja nuk mund të kalojë disa vija të kuqe, këtë e pamë me shembullin e vjedhjeve të zgjedhjeve në dhjetor dhe të mos e pranojmë në fund se BE-ja ka ngecur për Serbinë nën një sundim kaq autoritar”, shpjegon ai.

Veber shton gjithashtu se fakti që IPP, e cila i përket shumicës në Parlamentin Evropian, ka një pikëpamje të mirë për regjimin në Beograd nuk do të mjaftojë për të kapërcyer ngërçin e Serbisë në rrugën drejt BE-së.