6 ditë nga Kupa e Botës në Katar: Ku e bënin gjumin punëtorët, sa nga ta kanë vdekur në vendin e punës?

Tifozët e futbollit që së shpejti do të mbërrijnë në Katar për finalet e Kupës së Botës, do të qëndrojnë në hotele dhe do të shikojnë ndeshjet në stadiume të ndërtuara nga dhjetëra mijëra punëtorë emigrantë.

Katari është vënë nën një vëzhgim intensiv për mënyrën se si i trajton këta punëtorë atje, shkruan BBC, përcjellë Periskopi.

Sa punëtorë të huaj kanë punuar në projektet e Kupës së Botës?

Katari ka ndërtuar shtatë stadiume për finalet e Kupës së Botës, si dhe një aeroport të ri, një sistem metroje, një seri rrugësh dhe rreth 100 hotele të reja.

Një qytet i tërë është ndërtuar rreth stadiumit që do të presë ndeshjen finale.

Qeveria e Katarit thotë se 30 mijë punëtorë të huaj u punësuan vetëm për të ndërtuar stadiumet . Shumica vijnë nga Bangladeshi, India, Nepali dhe Filipinet.

Sa punëtorë të huaj kanë vdekur në Katar?

Në shkurt 2021, “The Guardian” tha se 6,500 punëtorë migrantë nga India, Pakistani, Nepali, Bangladeshi dhe Sri Lanka kishin vdekur në Katar që kur vendi fitoi të drejtën për ta zhvilluar  Kupën e Botës.

Numri bazohet në shifrat e dhëna nga ambasadat e vendeve në Katar.

Megjithatë, qeveria e Katarit ka thënë se totali është mashtrues, sepse jo të gjitha vdekjet e regjistruara ishin të njerëzve që punonin në projekte të lidhura me Kupën e Botës.

Ai tha se shumë nga ata që vdiqën kishin punuar në Katar për disa vite dhe mund të kishin vdekur nga pleqëria ose shkaqe të tjera natyrore.

Qeveria tha se të dhënat e saj të aksidenteve treguan se midis vitit 2014 dhe 2020, kishte 37 vdekje midis punëtorëve në kantieret e ndërtimit të stadiumeve të Kupës së Botës, vetëm tre prej të cilave ishin “të lidhura me punën”.

Megjithatë, Organizata Ndërkombëtare e Punës (ILO) thotë se kjo është një nënvlerësim. Katari nuk i numëron vdekjet nga sulmet në zemër dhe dështimin e frymëmarrjes si të lidhura me punën – edhe pse këto janë simptoma të zakonshme të goditjes nga nxehtësia, të shkaktuara nga kryerja e punës së rëndë në temperatura shumë të larta.

Ajo ka përpiluar shifrat e veta për incidentet e lidhura me Kupën e Botës, të mbledhura nga spitalet e drejtuara nga qeveria dhe shërbimet e ambulancës në Katar.

Ai thotë se 50 punëtorë të huaj vdiqën dhe më shumë se 500 të tjerë u plagosën rëndë vetëm në vitin 2021, ndërsa 37,600 të tjerë pësuan lëndime të lehta deri në mesatare.

BBC Arabic ka mbledhur gjithashtu prova që sugjerojnë se qeveria e Katarit ka raportuar më pak vdekje në mesin e punëtorëve të huaj.

Si trajtohen punëtorët e huaj?

Që kur Katari fitoi të drejtat për të organizuar Kupën e Botës në vitin 2010, grupet e të drejtave të njeriut kanë kritikuar trajtimin ndaj punëtorëve të huaj.

Në vitin 2016, Amnesty International akuzoi kompanitë e Katarit për përdorimin e punës së detyruar.

Ai tha se shumë punëtorë jetonin në strehim të varfër, u detyruan të paguanin tarifa të mëdha rekrutimi dhe u ndaluan pagat dhe u konfiskuan pasaportat.

Strehimorja e punëtorëve në Katar

Që nga viti 2017, qeveria ka vendosur masa për të mbrojtur punëtorët e huaj nga puna në mot shumë të nxehtë, për të kufizuar orarin e tyre të punës dhe për të përmirësuar kushtet në kampet e punëtorëve.

Megjithatë, në një raport të vitit 2021 , grupi i fushatës Human Rights Watch tha se punëtorët e huaj po vuanin ende nga “zbritjet ndëshkuese dhe të paligjshme të pagave” dhe përballeshin me “paga mujore të papaguara për orë të gjata pune rraskapitëse”.

Kompanitë e Katarit përdornin një sistem të quajtur “kafala”, sipas të cilit ata sponsorizonin punëtorë të huaj për të ardhur në vend, por më pas i pengonin ata të largoheshin nga puna.

Nën presionin e grupeve të tilla si ILO, qeveria e Katarit e hoqi këtë praktikë, por Amnesty International thotë se kompanitë ende ushtrojnë presion mbi punëtorët për t’i ndaluar ata të ndryshojnë punëdhënës.

Çfarë ka thënë qeveria e Katarit për të drejtat e punëtorëve të huaj?

Duke punuar në bashkëpunim me ILO, qeveria e Katarit ka prezantuar një sërë reformash.

Këto përfshijnë një skemë të mbrojtjes së pagave të krijuar për të siguruar që punëdhënësit të paguajnë stafin e tyre në kohë.

Një zëdhënës i qeverisë i tha BBC-së se reformat e saj po përmirësojnë kushtet e punës së shumicës së punëtorëve të huaj në Katar.

“Është bërë një përparim i rëndësishëm në zbatimin efketiv të reformave”.

“Numri i kompanive që thyejnë rregullat do të vazhdojë të bjerë me vendosjen e këture masave”, u shpreh ai.

Çfarë kanë thënë skuadrat që marrin pjesë në Kupën e Botës?

Kjo çështje ka të ngjarë të mbetet në qendër të vëmendjes gjatë finaleve.

FIFA u ka shkruar 32 skuadrave konkurruese duke u thënë atyre që “tani të fokusohen te futbolli”.  FIFA tutje tha se sporti nuk duhet “të tërhiqet zvarrë” në “betejat” ideologjike apo politike, apo “të japë mësime morale”.

Por si përgjigje, dhjetë shoqata evropiane të futbollit – përfshirë ato të Anglisë dhe Uellsit – thanë se “të drejtat e njeriut janë universale dhe zbatohen kudo” .

Skuadra australiane e futbollit publikoi një video duke kritikuar Katarin për keqtrajtimin e punëtorëve migrantë.

Lojtarët danezë do të veshin një fanellë krejt të zezë për të protestuar kundër historisë së të drejtave të njeriut në Katar./Periskopi/